ma 28 nov 2022
Mensen hebben tijdens hun carrière een of meerdere hot streaks: periodes van een jaar of vier, vijf waarin ze vlammen. Tijdens die piekperiode leveren ze topprestaties en maken ze snel promotie. Hoe ontstaat zo’n uitbarsting van energie en creativiteit, en belangrijker: hoe hou je die zo lang mogelijk vast?
Muzikanten, kunstenaars, schrijvers, sporters: de meesten leveren hun beste werk binnen een bepaalde tijdspanne. Econoom van Northwestern University Dashun Wang deed onderzoek naar deze fasen. Hij noemt ze ‘hot streaks’: een opeenvolgend aantal jaren waarin mensen echt vlammen. Dat gebeurt niet exclusief in creatieve beroepen of topsport; volgens Wang ervaart 90% van de mensen zo’n periode tijdens zijn loopbaan. De gelukkigen hebben er zelfs meerdere.
Geen twijfel
Als typisch voorbeeld van een hot streak noemt Wang de drie jaar (1947-1950) waarin schilder Jackson Pollock met de fameuze drippingtechniek zijn beste kunstwerken maakte. Nu leveren we niet allemaal werk dat ingelijst wordt, maar excelleren in een carrière kan iedereen. Als je in topvorm bent en je sterk voelt, dan vallen veel puzzelstukjes op hun plek, zegt NOLOC-gecertificeerd loopbaancoach Ronald Smulders. “Alles klopt in zo’n fase. Je bent enorm fit – fysiek en mentaal – en klaar voor je taak. Je voelt het zelfvertrouwen, er is geen enkele twijfel. Voorwaarde is wel dat er geen afleiding of ruis is door privé- en randzaken, zodat je volledig kunt focussen op je taak.”
Een hot streak ontstaat volgens Smulders door je eigen gedrag: je moet veel en hard werken, moeilijke zaken oppakken, kritisch zijn naar jezelf, grenzen verleggen, doelen stellen, planningen maken en uitvoeren, streng zijn voor jezelf, discipline hebben, doorzetten, écht karakter tonen, méér doen dan anderen, mentale en fysieke pijn aangaan (in plaats van ervoor weglopen) en weerbaar zijn.
Zelf scoren
Ook prestatiecoach Dennis Sepp gelooft in de kracht van eigen regie, in het zelf creëren van flowmomenten. “Weet waar je goed in bent en creëer daar zélf zoveel mogelijk passende situaties bij. Want als jij aan de bal bent, kun je zelf scoren.” Het is net topsport, zegt Sepp, die zelf ooit bij het Engelse Bradford City voetbalde. “Je moet telkens weer het beste uit jezelf willen halen en weten dat dit je niet komt aanwaaien.”
Het creëren van flowmomenten vraagt volgens hem om een besef van eigen verantwoordelijkheid en zicht op je kracht en wat er in je omgeving wordt gevraagd. Van daaruit kun je in actie komen op een manier die het best bij jou past. “Reflecteer op wat jou meer en minder effectief maakt en leer daar continu van. Dan ga je die flowmomenten steeds beter herkennen.”
Scherp en streng
Het herkennen of voelen van een hot streak is één ding, daarna moet je het ijzer smeden als het heet is. Maar dat gaat als vanzelf, zegt Sepp. “Je hebt het gevoel dat je vol in je kracht staat en daarmee positieve impact hebt op je omgeving. Je doet de dingen die jou ten diepste motiveren en waarbij jouw unieke kwaliteiten volledig tot hun recht komen. Dit maakt je super-effectief!”
Zonder erbij na te denken, volgen de grote en kleine successen elkaar dan op, weet loopbaancoach Smulders, die zelf semiprofessioneel volleyballer was. “Het kost je in die fase geen energie. Dit alles straal je uit en dat levert nieuwe kansen op die als vanzelf naar je toe komen.” Wel raadt hij aan om steeds kritisch, scherp en streng te blijven. “Je moet nieuwe, hogere doelen stellen, focus houden, hard blijven werken, grenzen blijven verleggen, discipline behouden.”
Frisse start
Scherp blijven is een voorwaarde om een hot streak te rekken, want zo’n succesfase kan om meerdere redenen ten einde komen. “Onbewust nemen je drive en scherpte af”, waarschuwt Smulders. “Daardoor lukt niet meer alles wat voorheen wel lukte. Een soort verzadiging treedt op. Je moet steeds nieuwe impulsen zoeken, nieuwe methodieken gebruiken die je weer prikkelen.”
Een belangrijke oorzaak voor het einde van een flowmoment is volgens Sepp dat er veranderingen optreden in je omgeving waarop je je niet aanpast. Daarom adviseert hij mensen om zich heel bewust te zijn van hun eigen verantwoordelijkheid en voorkeursgedrag. “Blijf hierop reflecteren zodat je in die veranderende omgeving steeds weer je eigen flowmomenten creëert. Natuurlijk heb je soms een slechte dag, maar vanuit dat bewustzijn, vanuit die voortdurende zelfreflectie, kun je de volgende dag alweer een frisse start maken en een nieuw flowmoment creëren.”
Lessen uit de topsport
Omdat de boog niet altijd gespannen kan staan, vindt Sepp het ook belangrijk dat je herstelmomenten inbouwt, juist om te blijven zien wat nodig is om die flowmomenten te kunnen blijven creëren. “Na inspanning is er ook ontspanning. Zo blijf je fit en presteer je beter.”
Iedereen kan lessen trekken uit de topsport. We worden volgens Smulders beter als we onszelf steeds weer willen aanpakken om te verbeteren. “Als je dit elke dag met passie en volle overgave doet, dan kun je goede resultaten en mooie successen behalen. Je ziet dan verbetering in je eigen werk, waardoor je plezier daarin ook toeneemt. En uiteraard mag een succes af en toe ook gevierd worden.”(bron: Intermediair)
