INHOUD THEMA ‘ETHIEK’ (april 2012)
- Toch doet u het maar, Evelien Eijssen
- De grondbeginselen van ethiek, Alexander van den Berg
- De loopbaancoach in een gezonde driehoeksrelatie, Rik Bekking & Theo van Mulken
- Ethiek in de praktijk, Van de redactie
PRAKTIJK
- Vrije ruimte, Els Ackerman
- Ethische conflicten door dubbelrol P&O en loopbaanadvies, Eduard van Brakel
- De 5 H’s van Aaltje Vincent
- Ongezond op de werkvloer, Katja Bosboom
- Loopbaanbegeleiding in het onderwijs, Ria Freijsen
- Muziek doorbreekt, verbindt en versnelt, Karen Boerdam
- Duurzame relaties op de werkvloer, Frank van der Mijn
- Loopbaanontwikkeling als APK, Van de redactie
WETENSCHAP
- Onbekend maakt onbemind, Perry Filippini
- Zelfsturing en zingeving door CH-Q, Kees Schuur, Marloes Zewuster & Peter van Deursen
- Wetenschap en loopbaanethiek, Tom Luken
- Wetenswaard
NIEUW(S)
- Vacatures zoeken via Google, Jarno Duursma
- Apps voor loopbanen, Nienke Kamphuis
- “Testen is in, maar wat komt er eigenlijk uit?”, Meis Thewissen
- Boekbespreking: Career Counseling, Jouke Post
- Ethische les of een les ethiek? Ad van der Stadt
TEN GELEIDE
Ethiek gaat over verantwoord handelen. Daarvoor heb je normbesef nodig. En daarvoor heb je een normatief kader nodig dat helder maakt wanneer iets wel of niet verantwoord is; afspraken dus over goed en fout. De samenleving biedt daartoe impliciete en expliciete kaders. Een beroepsvereniging kan daar nog een specifiek schepje bovenop doen. Als dat allemaal maar helder is, zou je als loopbaanprofessional in elke situatie begrijpen wat je hebt te doen.De praktijk is natuurlijk anders, want juist in het beroep van loopbaanprofessional hebben elke beslissing en elk handelen een ethische lading: doe ik de juiste interventies? Welke alternatieven zijn er? Welke belangen spelen er? Doe ik het goed voor de cliënt, maar ook voor de opdrachtgever? En hoe zit het met mijzelf: doe ik wat voor mij goed is? En draag ik dan ook nog bij aan een ‘goed’ groter geheel? Hoe ziet dat er eigenlijk uit? Zo bezien is ons vak een onmogelijkheid. Hoe verantwoord je ook tot handelen komt, hoe groot je normbesef ook is, je kunt in een situatie zelden zo handelen dat het voor alle partijen goed is. Bovendien is dat moeilijk vast te stellen.
Een voorbeeld:
Cliënt komt aan tafel met loopbaanvraag. Tijdens de gesprekken blijkt dat hij steeds keuzes voor werk maakt vanuit angst voor werkloosheid, geldgebrek en statusverlies, nooit vanuit dromen en talenten. Dat leidt telkens tot demotivatie en ontslag. Je wisselt uit over patronen in het leven, doet daarin prachtige ontdekkingen, begrijpt samen het belang van nieuwe keuzes en het durven nemen van tijd. En dan komt halverwege het traject ineens die vacature langs: eenzelfde soort baan,een vergelijkbare context. Ondanks de ontdekkingen tijdens het traject solliciteert hij en wordt hij aangenomen. Je herkent een terugkerend patroon en verwacht hem over een jaar voor nieuw advies aan de deur.
Wat doe je? Moet je alles op alles zetten om hem tegen te houden en hem uitdagen echt andere stappen te zetten? Wat doe je dan als hij je volgt, maar vervolgens een jaar lang geen baan kan vinden en in toenemende angst en financiële nood komt? Moet je hem zeggen: “Joh, prima, die nieuwe baan, maar over een jaar sta je weer voor de deur; zullen we alvast een afspraak maken?” Moet je denken: het is zijn leven, niet het mijne, en bovendien ben ik zijn therapeut niet? Trouwens, het is fijn voor jouw opdrachtgever dat hij snel aan een baan is, want dat scheelt hem lasten en krikt het beeld over jouw resultaten op. Wanneer doe je goed? Wat is het goede? Voor zover ik iets meen te begrijpen van ethisch handelen, vormt het stellen van dergelijke vragen het beginpunt. Welke belangen spelen er? Wie zijn erbij betrokken? Welke vragen denk je te moeten stellen aan je cliënt, welke moet je misschien achterwege laten? Wat moet je de opdrachtgever vertellen? Wat zijn je eigen belangen? De vraag stellen geeft zicht op het speelveld van de ethiek. Van daaruit zul je moeten handelen. Maak je een keuze voor bepaalde interventies, dan draag je daarin verantwoordelijkheid. Durf je die te dragen? Kun je de mogelijke consequenties aan?
Het beroep van loopbaanprofessional – en in bredere zin van alle coaches, adviseurs, leraren en trainers – is complex en weerbarstig, juist vanwege die ethische kant. Zelf vind ik dat een van de charmes van dit beroep. Het vraagt van ons voortdurende alertheid, reflectie en intervisie. Ethisch, verantwoord handelen willen we natuurlijk allemaal graag; vanzelf gaat dat echter niet.
Frank van der Mijn
Hoofdredacteur
redactie@loopbaan-visie.nl
