INHOUD THEMA ‘ZEKERHEID’ (oktober 2015)

PRAKTIJK

KENNIS, KUNDE EN ONDERZOEK

OPINIE EN DISCUSSIE

EN VERDER…

De behoefte aan ONzekerheid
Eens interviewde ik een werknemer in de Metaal. Hij werkte al vele jaren in Hal 1 en vertelde dat hij nooit in Hal 2 was geweest. Deze man had nooit de behoefte gevoeld om door de deur te stappen die beide hallen van elkaar scheidde. En zijn baas had hem er nooit toe aangemoedigd.

Dat wij mensen verlangen naar zekerheid, lijdt geen twijfel. Deze behoefte komt in dit themanummer van LoopbaanVisie uitgebreid aan de orde. Hier is alvast een voorproefje. “Onzekerheid en risico’s wil men evenals pijn zoveel mogelijk vermijden”, schrijft Gert van Brussel. “Onzekerheid belemmert mobiliteit”, stelt Martin Jan Kraak. Patricia de Wit refereert aan de piramide van Maslow. Zekerheid komt daarin na de behoefte aan slaap, eten en drinken op de tweede plaats.

Toch hebben wij mensen – jongere overigens meer dan oudere – ook behoefte aan ónzekerheid. Waarom zouden we anders gokken, bergbeklimmen, paddo’s eten, vuurwerk afsteken, voetballen, rellen trappen, ons in ‘Ik vertrek’ avonturen storten of soms ondanks alles uit vrije wil een gouden kooi verlaten? Waarom heeft de verboden deur in het sprookje zo’n onweerstaanbare aantrekkingskracht?

Onze behoefte aan zekerheid wordt problematisch in een wereld die zich snel ontwikkelt naar een onvoorspelbare toekomst. Werk biedt steeds minder zekerheid. Ook daarover valt in deze LoopbaanVisie het nodige te lezen, bijvoorbeeld “De flexschil zal in 2020 doorgegroeid zijn naar 30 procent van de beroepsbevolking”. Turbulente ontwikkelingen op het gebied van wetenschap, techniek, economie en maatschappij zullen veel nieuwe onzekerheden met zich meebrengen. We hebben dat te accepteren, of liever, we kunnen dat maar beter verwelkomen. Wat is het jammer dat kinderen en jongeren hun natuurlijke verlangens en competenties op het gebied van onzekerheid, die ze later erg nodig zullen hebben, zo snel afleren. Gisteren las ik in de krant dat ouders steeds banger worden dat hun kinderen iets overkomt. Bij Kruidvat verkoopt men nu de Spotter. Met dit apparaatje worden kinderen met GPS gevolgd en binnen een virtueel hek gehouden. “Nooit meer ongerust” is het motto. De verkoopverwachtingen zijn hooggespannen.

Met alle respect voor de ongerustheid van ouders – wat betekent dit voor de ontwikkeling bij hun kinderen van durf, verantwoordelijkheidsgevoel en het omgaan met vrijheid? Ligt hier niet juist de basis voor competenties die later in de loopbaanontwikkeling onmisbaar zijn? Annerieke Oosterwegel legt uit dat ook in ons onderwijs vicieuze cirkels te doorbreken zijn, die krampachtigheid en faalangst aanwakkeren. Veel volwassenen en ouderen zullen het omgaan met onzekerheid opnieuw moeten leren. Het hoofdartikel van Gert van Brussel geeft hiervoor waardevolle aanwijzingen evenals dat van Cis Groen en collega’s. Voor het volgende nummer van LoopbaanVisie houdt de lezer een artikel te goed van Martin Jan Kraak over hoe bedrijven hun medewerkers in beweging kunnen krijgen.

Echte werkzekerheid zullen we in de toekomst in onszelf moeten vinden. In het vertrouwen dat we dingen kunnen leren waar behoefte aan ontstaat. En dat exploreren en proberen nieuwe deuren zal openen waarvan we het bestaan niet eens vermoeden.